«Тое, што ад яго ішло, мяне працінала і натхняла»

Упершыню я ўбачыўся з Уладыкай у красавіку 1991 года. У той час я быў прыхажанінам шчучынскай Міхайлаўскай царквы, працаваў завучам у сярэдняй школе.  І калі айцец Петр, настаяцель, прапанаваў мне стаць святаром, я згадзіўся. Для гэтага патрэбна было сустрэцца з Уладыкай Мітрапалітам. Ён тады якраз праводзіў сход з бацюшкамі тагачаснага вялікага Гродзенскага благачыння.

Вядома, я хваляваўся. Але Уладыка Філарэт падышоў да нашай размовы па-бацькоўску. Ужо пазней я прааналізаваў: які ў чалавека вялікі жыццевы вопыт, як ён думае не толькі пра Царкву, але і пра тое, што адбываецца ў грамадстве! Калі я назваў мэту свайго звяртання, Уладыка спытаў мяне, кім я працую і ці будзе магчымасць замяніць мяне на работе. Хто з людзей аб гэтым думае? Усе стараюцца рашыць свае пытанні. Тым больш, што ў 1991 годзе святароў на зноў адчыненых прыходах не хапала.

Я сказаў, што праблем не будзе: школа вялікая, кадраў хапае. Тады Уладыка сказаў: «Вось заканчвай вучэбны год, даводзь да канца ўсе свае справы і тады прыязжай».

Наступная наша сустрэча адбылася ў Экзархаце ў ліпені таго ж года. Уладыка зноў мяне выслухаў і адказаў як практык: «Многія прымаюць сан святара дзеля паляпшэння матэрыяльнага становішча. Дык ведайце, што на свецкай рабоце можна шмат больш мець, чым вы будеце мець у Царкве». Я адказаў яму, што гэта мяне не хвалюе. Тады Уладыка спытаў мяне, дзе я хачу служыць. Мы жылі ля Шчучына, у вёсцы Новы двор. Побач з ею было дзве царквы без святароў, і я назваў іх.

Айцец Петр узяў мяне спачатку настаўнікам нядзельнай школы. А ў лютым 1992 года мяне рукапалажылі ў сан дыякана, а затым і ў свяшчэнніка. Я добра памятаю сваю хіратонію. Як тры разы абыйшоў вакол прастола, як стаў на калені перад Уладыкай. Ен усклаў на мяне рукі, а я устаць пасля гэтага не магу!  Мяне падымалі… Я гэта ніколі не забуду. Лішніх слоў не было. Але тое, што ад яго ішло, мяне працінала і натхняла.

Уладыка памятаў пра прыходы, якія я яму ўзгадаў. Але пайшоў насустрач людзям, якія слалі яму лісты з просьбамі прыслаць бацюшку на іх прыходы. Ён умеў выслухаць і святара, і простага чалавека і адгукнуцца на іх праблемы, на іх справы. Людзі заўсёды знаходзілі ў яго падтрымку. І мяне накіравалі да людзей, якія звярнуліся да Уладыкі – я абслужваў тры царквы.

Потым я вучыўся на завочным аддзяленні семінарыі і частей стаў сустракацца з Уладыкай. Памятаю, як ён вучыў нас адносіцца да Божай справы, да людзей.  Ён  вучыў нас быць слугамі Божымі, как бы не паказвалі сваіх прынцыпаў, а ведалі, што мы творым справу Госпада. Царквой кіруе Бог, і будзе так, як Ен палічыць патрэбным. Слоў было нямнога, і я памятаю іх, як памятаю і яго дабрыню. Нездарма яго манаскае імя Філарэт пераводзіцца як аматар дабрадзейнасці.

Памятаю, што Уладыка гаварыў і аб нашым знешнім выглядзе. Казаў, што ў некаторых валасы і бароды доўгія, але неахайныя, а трэба быць акуратнымі. Не ўся вера ў барадзе і хвасце.  Гаварыў часам цвёрда, каб даходзіла.

Уладыке мітрапаліту часта даводзілася выступаць перад людзьмі высокага рангу, на свецкіх мерапрыемствах. Адзін вядомы чалавек сказаў: «Тое, аб чым гаворыць мітрапаліт, супадае і з маімі поглядамі на тое, што адбываецца ў краіне». Яго паважалі і за мяжой.

Помню, былі мы з паломнікамі ў Толгскім манастыры ў Яраслаўлі. У нас запыталі, адкуль мы. Мы паведамілі, што з Беларусі і ў адказ пачулі: «Які ў вас мітрапаліт! Які ён малітоўнік!» І там яго ведалі і хвалілі.

Можа, дзякуючы дыпламатыі мітрапаліта Філарэта ў нашай краіне няма канфліктаў на межканфесіянальнай глебе. Памятаю, як у кастрычніку 1991 года Уладыка служыў у Шчучыне. І ў гэты дзень да католікаў прыехаў біскуп Аляксандр Кашкевіч. У праваслаўных мітрапаліт служыць, а у католікаў – іх біскуп. А потым яны сустрэліся. Гэта было святам для Шчучына.

Уладыка рукапалагаў і мяне, і майго старэйшага сына. Памяць аб ім застанецца  і ў нас, і ва ўсіх беларусаў на доўгія гады. Як сказаў адзін чалавек: «Аб ім будуць пісаць кнігі», бо гэты чалавек пакінуў вялікі след у нашай краіне. Уладыка Філарэт быў прадстаяцелем Царквы жывой, ваяўнічай, а цяпер ен будзе малітвеннікам і хадатаем за нас, беларусаў, каб у нас была згода, каб мы сапраўды былі дзецьмі Божымі.

Протоиерей Михаил Велисейчик

Официальный портал Белорусской Православной Церкви